“Whakamana te puna mauri ora o Ngāti Rārua, mo ngā hekenga a muri ake tonu”
“Realise the wellspring of vital identity that is Ngāti Rārua for all the migrations yet to come”
NGĀ WAIATA
Nau te aroha, te puna mātauranga o te reo Māori me ona Tikanga i whakakao mai te ahikaroa ki waenganui i tō iwi o Ngāti Rārua ki Te Tauihu o Te Waka-a-Maui Te Waipounamu.
He wairua marie, ngākau māhaki, kaiwhakapūmau i ngā kaupapa huhua. He kitenga maioha kia whai oranga, kia whai ara whakawhanake ō iwi ki ngā taonga tukuiho a o tātou mātua, tūpuna. He tohu maumaharatanga ki a Keupe Amohia Fairest nee Stafford te mareikura o Ngāti Rārua me Ngāti Maniapoto. Ngā taonga tukuiho kua waiho ake nei koe mō tātou ki te rangona tonu i te pao o tō reo kamehameha.
Moe mai rā i roto i te korowai aroha o tō tātou atua.
Ngā whakakitenga 21:4
“Ka murua hoki e te Atua nga roimata katoa i o ratou kanohi; a kore ake he mate, kahore he aue, kahore he karanga, kahore he mamae, i nga wa i muri nei: kua pahemo atu hoki nga mea o mua.”
As you listen, learn and enjoy the compilation of Waiata and Moteatea.
We pay special tribute to one of our matriarchs of Ngāti Rārua and Ngāti Maniapoto, Keupe Amohia Fairest nee Stafford. Although she is no longer with us she has left behind a treasure chest full of precious gems for all our Whānau.
TE WAIATA O NGĀTI RĀRUA
Ngāti Rārua whakarongo mai
Kia kotahi ra e te iwi e
Maranga ake ai ki te kaupapa
I waiho ake ra a kui ma a koro ma
Ko te mea nui o te ao
Ko te whakapono
Me te tumanako
Me te aroha
TE AO MAURU
Te Ao Mauru e tauhere mai ra
Nā runga ana mai te hiwi kei te tawake
Katahi te aroha ka makuru i ahau
Ki te tau ra e, i rangia i te itinga
Pirangi noa ake ki te kimi moutere
Kia utaina au te ihu o te rewarewa
Te waka o Patutahi hei whiu ki Tawhiti
Kia koparetia te rerenga i Raukawa
Kia huna iho, kei kitea e Ngawhatu
Kia hipa ki muri ra, Ka titiro kau atu
Kia noho taku iti, Te Koko ki te Kararupe
Ngā mahi a Kupe, i topetopea iho
Kei whea te tane i aroha ai te itinga
Mo ngā riri ka rukea ki ahau
Waiho i roto nei ka nui te ngākau eee
TĒRA TE UIRA
Tera te uira e hiko i te rangi
He wahi rū ana ngā puke o Kariore
Kaore ia nei ko te tohu o te mate
Rangi haere ana nga tai o te rurunga
Nga tini o iwi nga mano o tangata
Whakarongo koutou ka ru te whenua
Tahuhu kau ana nga puke tirohanga
Tirohanga Kawhia ki paringa tai
Ngunguru te po, ngunguru te ao
He tai mihitanga ta ki te ao marama e
RĀTANGI AKU MIHI
Ka tangi aku mihi whakahoki,
Kupu atu, ka kaka wahanui aku mihi
Taurangi ka manu tiori
Ka puna roimata
Huri atu koutou whakangaro ki Paerau
Ma wai ra e taurima nga tikanga
Nga taonga i miri ana
Tupuna tenei matou nga uri
I tupu ake nga whakawaenga o te ao
E hurihuri
E huri te titiro ki nga puke o Tautoru
Nga taonga i tuku iho nga tupuna
Kia hoki komuri ki roto i te rapunga
Ki runga i te kamaka o te oranga tonu e
KA KATI I TE KARAKA
Ka kati i te karaka
Ka piki i te hiwi
Ka eke ki te awa o Pūkaka
Ka haere tereina i roto i te awa
Ka tae ki te putake o Tokomaru
Ka piki runga o te hiwi
Ka eke i runga o te kaha
Ki Waikutakuta
Kia haere i te taha tai i Pukatea
Te karaka e
Ka piki te taumata
Titiro whanui
Ko Horohoro Kakahu Te Ra
Te huinga o te kahurangi
Haere tonu te karaka
Ko nga kuta te kainga o tua whakarere
Na o tatou tupuna
Huri atu ki kakapo
Kau atu ki te kanae
He wahi tuehutanga
o te hunga kainga
Titiro whakarunga
Ko Uru Te Rongoa te ngahere
Haere tonu ko Hakahaka
E takoto nei
Whiua te kupenga
Te tini te mano o patikitiki
Nga pikinga ki whanga koko
E te tupuna e Puke
Tera te maunga teitei
Ko Tapuwae o Uenuku
Huri ake whakararo
Ko Hakahana te taunga
O te putangitangi
Nei ano te aroha
Kua tau, kua noho
Kua moe te karaka e
NEI KA NOHO
Nei ka noho, Ka whakamau ki waho
Ngā rae e kokiri ki Tapuae o Uenuku
Ko waho e patu te tirohia mai
Taka ko roto nei, me he ao e rere
Ko wai e tohu ai, e kihiru ai te ai
Na roto i karawhiu, ki a koe e puku nuku nei
te aroha
Ka whakina ki waho
Waiho kia noho tahi
Kia au ai taku moe
Kei whakapuke tonu
Me he manu au e kakapa
Ki te ao nei e
KORERORERO
Korerorero nga manu tui
Ko te kereru ngunguru kau ana
He manu ano he manu kai poroporo
He manu ano te manu kai miro
Ko te weka i mau nui te mahanga
Ekore muri e hokia
TERA TE AWATEA
Tera te awatea
Ko wai ana mai
Te taraki i Tokomaru
Marama i te titiro
I ngā haerenga maha
Ko ngā tūpuna o te iwi nui tonu
Kua mene ki te po
Ngā pare kawakawa
I mihia iho nei
Tēnei mātou kei roto i te aroha
Ko Ngāti Rārua
Te mahuetanga iho
I te mate kua ora i tāwhiti kua tae mai
Kua kokiri te whenua
Ko te ata e kore e hoki mai e
Pikautia e ngā tūpuna
Nā ia i tuku i te awa o Wairau
I te nuku o te whenua
Hei aha ra, Hei mana mo ngā uri
E tupu ake nei
Te Kurutangi Wai o Pukekohatu
I makere iho ki tona iwi e
Hei pupuri i te taura whenua
Te Taura tangata mo ake tonu atu e
HEI TIPUA KEI TE IHU
He Tipua kei Te Ihu o toku waka e
Ko Rakaihautu, ko tana kokonga ko Rotoiti e
Te matapuna te putanga o te waiora e
Te tere nei ki te moana ko te Wairau e
Ko Wairau whenua te marae nui a Haumia nui a rangi e
Kei puta te Wairau ko toku mana e
WHAKATAURANGI AKE
Whakataurangi ake te here
ki taku ate
Pupu ake nei te mauri
o te aroha
He hononga ki te iwi kua whakangaro
ki te po
Te pouriuri,
ki te po i oti atu
Kei nga whakaoati i herea
ki te rangi
Hei huarahi atu
Tihei mauri ora
E PĀ TŌ HAU
E pā tō hau he wini raro,
He hōmai aroha
Kia tangi atu au i konei;
He aroha ki te iwi
Ka momotu ki tawhiti ki Paerau
Ko wai e kite atu?
Kei whea aku hoa i mua rā,
I te tōnuitanga?
Ka haramai tēnei ka tauwehe,
Ka raungaiti au, e.
WHAKARONGI KI TE KUPU
Whakarongo ki te kupe
No ko mai, ko Kawari
Motu ke nga pukepue
Koara pu te ao katoa
Oti rawa!
Tana whakaoranga
Oti rawa! Ae te hari
Te kupu ora nei
Tini aua pai a ihu
Tenei ra te puta nei
Oti rawa!
Tenei kia maharatia
Mutu pu nga whakarite
O te ture tawhito
Rite pu ia Ihowa
Ana korero o mua
Oti rawa!
Koia tenei haringa
Tena, e nga herapima
Tatou nei ka waiata
Ki a Ihu, Te Ariki
O te rangi, o te ao
Hareruia
Mona i kohurutia
Amine
RUA NEI O PURAPURA PAI
E te atua, kia ruia nei
O purapura pai
Homai e koe he ngakau hou
Kia tupu ake ai
E Ihu, kaua e tukua
Kia whakangaromia
Me whakatupu ake ia
Ka kitea ai nga hua
A ma te wairau tapu ra
Matou e tiaki
Kei hoki ki te mahi he
O matou ngakau hou
Amine
TE HEKENGA
Ko ngā hekenga mai
O ngā tupuna i nga tau o te tahi mano waru e
Te Heke Mai i Raro
Te Heke Tataramoa
Te Heke Hauhaua
Te Heke Niho Puta, Kua patua noatia taku niho puta mo te rurenga.
Hei aha !!
Te Heke Whirinui
Te Tukituki Aruhe
Te Heke Niho Mango, – te mana o te whenua!
Te Heke Tamateuaua
Ko nga uri o nga Hekenga e tu atu nei e i a !